MOTOtaxidiotis: ΙΛΛΥΡΙΚΗ ΕΠΙΓΝΩΣΗ

κείμενο / Φωτογραφίες : Αχιλλέας Ασκώτης

web: https://eusoutheast.wixsite.com/tours

Γνωρίζω που οδεύω, Γνωρίζω τα μέρη, Γνωρίζω το σκηνικό αλλά… έχω ακόμη αρκετά να γνωρίσω, διαδρομές και τοπωνύμια αρκετά που δεν έκανα προηγούμενες φορές.

Ψηλοί, ξανθοί και Πολεμοχαρείς... τους χαρακτήριζαν. Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι μας, Έλληνες της περιοχής Ζέτα (Μαυροβούνιο), τους ονόμασαν Ιλλύριους και έκτοτε το όνομα παράμεινε στην ιστορία. Εικάζεται ότι ήρθαν από τα βόρεια της Ευρώπης και αφομοιώθηκαν μετέπειτα κυρίως από Σλάβικες φυλές. Σ΄όλη την επικράτεια τους ανέπτυξαν πολλές φυλές όπως οι Αλβανοί, Δαόριζοι, Δαλματοί, Παννόνιοι και άλλες δεκάδες, έκτισαν πάμπολλες πόλεις κατά μήκος των Δαλματικών ακτών στις τωρινές χώρες της Αλβανίας, Μαυροβούνιο, Βοσνία Ερζεγοβίνη και Κροατία γράφουν και αναφέρουν μεταξύ πολλών οι Ηρόδοτος, Στράβωνας και Πολύβιος.

Έτσι λοιπόν μετά από χρόνια της πρώτης μου επίσκεψης στα μέρη αυτά, ξαναβάζω εν έτη 2024 επίσκεψη στα γνωστά/άγνωστα Αλβανίας και Μαυροβουνίου κυρίως. Έχω βάλει επίσης στα πεταχτά επισκέψεις σε Κροατία και Σκόπια. Θα΄λέγα ότι το κύριο μέρος του ταξιδιού είναι οι Δειναρικές Άλπεις, το ταξιδιωτικό θα σπαταλήσει αρκετά χιλιόμετρα μέσα στα όρη αυτά.

Αφετηρία μας η πρωτεύουσα του βορρά, Θεσσαλονίκη. Το τηλέφωνο μου κτυπάει, η φορτωτική εταιρία με ενημερώνει ότι το Vstrom μου είναι έτοιμο για παραλαβή από την αποθήκη στο Καλοχώρι, λίγο έξω απ΄την πόλη. Ώρα 3 απογευματινή παίρνουμε μηχανή και ξεκινάει το ταξίδι που τόσο αναμέναμε εδώ και μήνες προετοιμασίας.

Μπαίνουμε Εγνατία με προορισμό μας τα Ιωάννινα, 260 χλμ περίπου να διανύσουμε σε ρυθμούς αυτοκινητόδρομου. Η ζέστη υπαρκτή, η θερμοκρασία αέρα που μας ενημέρωνε το Vstrom, πότε δεν έπεσε κάτω από 33 βαθμούς. Μπουκάλες με νερό σίγουρα στην πίσω μπαγκαζιέρα παρόλο που μια στάση κάναμε για ξεκούραση. Στην στάση αυτή κλείσαμε και ξενοδοχείο για το βράδυ.

μνημείο θυμάτων Λιγκιάδες

Σε 2,5 ωρίτσες φτάνουμε στο χωριό Λιγκιάδες πάνω στους νότιους πρόποδες του όρους Μιτσικέλι με τρομερή θέα της λίμνης και της ομώνυμης πόλης των Ιωαννίνων. Μπυρίτσα, πατατάκια και κουβεντούλα με το άλλο μου μισό, όχι το Vstrom ρε παιδιά, την Περσεφόνη, με την υπέροχη θέα μπροστά μας. Στο χωριό πήγαμε το βραδάκι για τσίμπημα, η πλατεία του χωριού κατέχει μια υπέροχη ταβερνούλα-καφενείο εν ονόματι Σβούρα. Υπέροχο φαγητό μετά ούζου, χαμηλού εξωτερικού φωτισμού και με υπέροχα άσματα στα μεγάφωνα. Στην πλατεία ξεχωρίζει ένα μνημείο, εδώ οι Γερμανοί το 1943 σκότωσαν 92 ανθρώπους από ηλικίες 2 χρόνων μέχρι 90… συγκινητικό και συνάμα αποτροπιαστικό.

Πρωινό δεν είχαμε στο κατάλυμα μας έτσι ξεκινάμε στις 8:30. Διαπερνάμε τα Ιωάννινα και προς ολοταχώς σ΄ένα αξιοθέατο που χρόνια αφήνω πίσω, το θέατρο Δωδώνης. Μόλις έξω από Ιωάννινα βρίσκεται στην Εγνατία οδό για Ηγουμενίτσα. Πληρώσαμε και 6 ευρώ έκαστος και περπατάμε για το θέατρο. Δεν ξέρω αν είμαι αντικειμενικός αλλά απογοητεύτηκα με αυτό που είδα. Το σύγκρινα άμεσα με θέατρο Επιδαύρου και μου φάνηκε ότι καμιά σύγκριση των 2 θεάτρων.

Εδώ λέγεται, μέσα απ΄την Μυθολογία μας, ότι γεννήθηκε η λέξη «Έλληνες» από το φύλο των Ελλών. Η Δωδώνη ως αρχαιολογική θέση φέρεται να είναι ενεργή από την εποχή του Χαλκού. Η λατρεία της Γαίας και του Δία εισήχθη αργότερα από του Σελλούς για να εξελιχθεί σύντομα σε κυρίαρχη λατρεία. Το μαντείο ήταν αρχαιότερο από το μαντείο των Δελφών. Στην Αργοναυτική εκστρατεία στην πλώρη της Αργώς βρισκόταν ένα κλαδί από την ιερά Βελανιδιά του μαντείου. Στον Όμηρο, στην Ιλιάδα, ο Αχιλλέας προσεύχεται στον Δωδωναίο Δία για να νικήσουν οι Αχαιοί. Στην Οδύσσεια ο Οδυσσέας φτάνει στο μαντείο και ρωτάει τον Δια για την επιστροφή του στην Ιθάκη. Ο βασιλειάς Πύρρος το 290 π.Χ. έκανε την Δωδώνη την θρησκευτική πρωτεύουσα της Ηπείρου.

Θέατρο Δωδώνης

Αναχωρούμε από Δωδώνη κάπως του τύπου… τι είδαμε τελικά; Εκτός απ΄το σπουδαίο ιστορικό υπόβαθρο του όλου χώρου, οπτικά μείναμε κάπως ανικανοποίητοι και οδεύουμε άμεσα για Ηγουμενίτσα. Άχαρος αυτοκινητόδρομος που κράτησε σχεδόν 1 ώρα να φτάσουμε.

Χωρίς δεύτερες σκέψεις οδεύουμε άμεσα στις καφετέριες στην προκυμαία για καφέ και κάτι να τσιμπήσουμε. Υγρασία μπόλικη σε συνδυασμό με τις κάπως ψηλές θερμοκρασίες κάνει την παραμονή μας στον χώρο κάπως άβολη. Σε μια φάση αρχινά και μια μικρή μπόρα έτσι απλά για να μας την σπάσει αφού το βρόχινο νερό δεν άλλαξε κάτι στην ατμόσφαιρα… τα ρούχα μας, στολές καλοκαιρινές στην ακρίβεια, είναι ακόμα κολλημένες στα κορμιά μας.

Συνεχίζουμε για σύνορα Αλβανίας, την Κονίσπολη, μ΄ένα τοπίο κάπως άχαρο και ξηρό ανάμεσα στα τελευταία Ελληνικά χωριά. Σύντομα φτάνουμε στα σύνορα, ασφάλεια για Αλβανία 15 ευρώ για 15 μέρες και συνεχίζουμε διαμέσου δρόμων SH97 και SH98 για Βουθρωτό. Το σκηνικό παραμένει το ίδιο, αδιάφορο και τίποτα να δώσει. Οι ανατολικές ακτές της Κέρκυρας είναι εύκολα ορατές απ΄την διαδρομή και ειδικότερα το όρος Παντοκράτορας.

Προς Βουθρωτό

Επέλεξα την διαδρομή αυτή ώστε να περάσω την λιμνοθάλασσα του Βουθρωτού με το μικρούλικο υποτυπώδες φέρρυ, βασικά μια εξέδρα είναι που περνά από όχθη σε όχθη με την υποστήριξη ενός συρματόσχοινου, μια απόσταση 20-25 μέτρα. Στην απέναντι όχθη κείτεται η αρχαία σημαντική Ελληνική πόλη, το Βουθρωτό.

Φτάνοντας στον χώρο που είναι το φέρρυ, τα αυτοκίνητα γραμμή, προσπερνώ και πάω μπροστά. Ένας τυπάς με λιγοστά αγγλικά και φάτσα γέρου θαλασσοπόρου με άσπρα μεγάλα γένια μου λέει ότι το συρματόσχοινο κόπηκε και άγνωστο πότε θα φτιαχτεί. Όταν ο άνθρωπος κάνει πλάνα, ο θεός γελά… αυτό καθαρά έπαθα, όταν έβαλα το Βουθρωτό στο πλάνο ταξιδίου, ήθελα να έρθω να περάσω με το φέρρυ. Η προσπάθεια αυτή έπεσε στο κενό, ντάλα ο ήλιος να μας βαράει αποφασίζουμε να φύγουμε. Επιστροφή καμιά 20αριά χλμ και παίρνουμε δρόμο για Αγ. Σαράντα. Σύντομα μπαίνουμε στους τουριστικούς και άχαρους, κατά την γνώμη μου, Αγ. Σαράντα, κάποιος θα νόμιζε ότι εδώ σφύζει από ιστορία και παράδοση αλλά άκρως του αντιθέτου. Τα τελευταία χρόνια έγινε ίσως ο πιο τουριστικός προορισμός της Αλβανίας και από χαρακτήρα… δεν λέει τίποτα. Την αράζουμε σ΄ένα εστιατόριο με παγωμένες μπυρίτσες και κρεατοφαγίες, χρειαζόμασταν άμεσα δυνάμεις. Μεσημέρι ήδη και η ζέστη εδώ και ώρες μας βαράει χωρίς δισταγμό.

Παίρνουμε δρόμο SH99 προς την περιοχή της Δρόπολης, στη βόρεια Ήπειρο. Ωραία διαδρομή με αρκετό πράσινο στο όρος Πλατοβούνι που χωρίζει τις επαρχίες Αγ. Σαράντα και Αργυροκάστρου και παρόλο που ανεβαίνουμε υψόμετρο, η ζέστη δεν λέει να μας αφήσει. Πολλά ενδιαφέροντα στο διάβα μας όπως το Μπλε Μάτι και το χωριό Μεσοποταμία που κατέχει το σημαντικό μοναστήρι του Αγ. Νικολάου, αλλά η ζέστη μας τάραξε έτσι δεν βρίσκουμε δυνάμεις για επισκέψεις. Στο τέλος του SH99 θα έμπαινα δεξιά, προς χωριό Βουλιαράτες, για επίσκεψη στο μοναδικό κοιμητήριο Ελλήνων πεσόντων σε ξένη χώρα του έπους του ΄40, το κοιμητήριο το έβαλα στην λίστα μου εδώ και χρόνια αλλά και εδώ οι δυνάμεις μου με πρόδωσαν δυστυχώς.

Νιώθω ωραία που είμαι πάλι στην καρδιά της Βόρειας Ηπείρου, νιώθω οικεία, νιώθω φιλικά, νιώθω συναισθήματα αμέτρητα για την περιοχή της Δρόπολης. Μπαίνουμε Αργυρόκαστρο, δεν φωνάζω από μέσα μου « Την πόλη εάλω» αν και θα ήθελα πάρα πολύ έντονα να το κάνω. Ο κύριος δρόμος στο έμπα της πόλης κλειστός για έργα, η προσπάθεια μου για εναλλακτική μου δημιουργά νεύρα και βρίζω ανελέητα… αχ αυτή η ζέστη. Με χίλια δυο ζόρια βρίσκω το κατάλυμα. Παλιό Οθωμανικό αρχοντικό που θυμίζει έντονα Πηλιορείτικη αρχιτεκτονική και βρίσκεται στο λόφο πίσω απ΄το κάστρο της πόλης. Η οικογένεια που διαχειρίζεται το αρχοντικό, φιλόξενοι και φιλικοί άνθρωποι αλλά είναι ορατό ότι το ακατάστατο μουσουλμανικό στοιχείο κυριαρχεί παντού στο σπίτι. Ο εγγονός της οικογενείας μας υποδέχεται ζεστά στο κατάλυμα του… ξυπόλυτος και ημίγυμνος.

Κάστρο Αργυρόκαστρου

Ξεκούραση για ένα 2ώρο και μετά άμεσα για τουρ της ένδοξης πόλης.

Η περιοχή της βόρειας Ηπείρου κατοικούσαν από την 2η χιλιετία π.χ. από τα Ελληνικά φύλα κυρίως των Θεσπρωτών, Χαόνων και Μολοσσών. Σημαντικές πόλεις και οικισμοί ήταν το Βουθρωτό, ο Ογχησμός (Αγ. Σαράντα), Αντιγόνεια (κοντά στο Αργυρόκαστρο), Φοινίκη (νομός Αυλώνας) και άλλες. Οι Ρωμαίοι την κατείχαν μέχρι τον 12ο αιώνα μ.Χ. και τον 13ο αιώνα γίνεται τμήμα του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Επήλθε ο Οθωμανικός ζυγός για 4 αιώνες με την περιοχή εδώ να πρωτοστατεί σε επαναστατικές ενέργειες εναντίον των Οθωμανών ειδικότερα στην επανάσταση του 1821 και 1854 προσπαθώντας να εκμεταλλευτούν τον Ρώσο-τουρκικό πόλεμο και να ενωθούν με Ελλάδα όπως ήταν και πάντοτε ο απώτερος τους σκοπός, ο ύστατος τους καημός. Μετά την πτώση των Οθωμανών, το 1913 γεννιέται με την στήριξη των μεγάλων δυνάμεων το Αλβανικό κράτος με την βόρεια Ήπειρο στα σκαριά της. Ο Βενιζέλος βέβαια δεν δέχτηκε αλλά οι μεγάλες πιέσεις τον ανάγκασαν να αφήσει την περιοχή στην Αλβανία με αντάλλαγμα τα νησιά του Αιγαίου. Η ορολογία Βόρεια Ήπειρος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φόρα το 1914 στην σύνοδο της Κέρκυρας όπου η περιοχή γινόταν αυτόνομη... ένα όνειρο που έσβησε γρήγορα λόγω αστάθειας στην περιοχή και 1ου Π.Π. Πριν την παραχώρηση της βόρειας Ηπείρου στην Αλβανία, η Ελληνική γλώσσα εδώ θεωρήθηκε η καθαρότερη και απαλλαγμένη από τοπικούς ιδιωματισμούς.

Πρώτη επίσκεψη το κάστρο του Αργυρόκαστρου που δεσπόζει της πόλης. Διατελεί σαν μουσείο σε κάποιες αίθουσες και με εκθέματα από διάφορες φάσεις της ιστορίας της πόλης και μπορώ να πω ότι κάποια ήταν αρκετά σημαντικά.

Αργυρόκαστρο

Λιώσαμε στο περπάτημα, το αμφιθεατρικό κτίσιμο του Αργυρόκαστρου του δίνει ένα βαθμό δυσκολίας στο θέμα «περπατώ και βλέπω», βέβαια μικρό είναι, αλλά για κάτι γερόλυκους σαν εμού, έβγαλα 3 μέτρα γλώσσα !!! Η μικρή γραφική παλιά πόλη του Αργυρόκαστρου ανήκει στην ομπρέλα της UNESCO για την Οθωμανική της αρχιτεκτονική που βέβαια θυμίζει Ζαγόρια και Πήλιο. Ορδές τουριστών ατέλειωτες παρόλο που ο μήνας Ιούνιος είναι ακόμα, φαντάζομαι τον Αύγουστο τι θα γίνετε εδώ; Ατέλειωτα μαγαζάκια με σουβενίρ, αντικερί, χειροποίητες ντόπιες κατασκευές, κιλίμια, καφέ, ταβέρνες, γυράδικα, μπουρεκομάγαζα κ.λ.π. αποτελούν το σκηνικό στην παλιά πόλη του Αργυροκάστρου.

Αργά το απόγευμα προς νύκτα, βρισκόμαστε σε Ελληνικό παραδοσιακό εστιατόριο με αρκετές παγωμένες μπύρες ώστε να κλείσουμε την μέρα μας. Ακόμα νιώθω πολύ λυπημένος που αφήσαμε κάποιες επισκέψεις πίσω λόγω ζέστης. Το δωμάτιο μας στο παλιό αρχοντικό βλέπει την φωτισμένη μικρή πόλη από ψηλά και τα μαγευτικά όρη στην απέναντι όχθη του Δρίνου ποταμού με την αρχαία πόλη Αντιγόνια της Χαονίας να βρίσκετε εκεί πάνω.

Μια μικρή καλυμμένη βεραντούλα στο μεσοπάτωμα με καμάρα στην άκρη της βλέποντας τα όρη και κάστρο του Αργυρόκαστρου, είναι ο χώρος όπου θα πάρουμε το πρόγευμα μας. Αυγά μάτι, τυρί, ντομάτες ζουμερές και ώριμες, μαρμελάδα, ψωμί και καïκανάδες είναι το πολύ απλοϊκό αλλά νόστιμο πρόγευμα που μας ετοίμασε η γλυκιά χαμογελαστή γιαγιά της οικογενείας.

Σε μια ώρα είμαστε στο δρόμο SH4 στην καρδιά της Δρόπολης και δίπλα μας ο Δρίνος ποταμός παρεούλα. Η όλη περιοχή εδώ έχει πολλά να δείξει, κατέχει ιστορικά, θρησκευτικά και πολιτιστικά απομεινάρια κυρίως με επιρροές Ελληνικές, να τα γράψω εδώ θα μου πάρει πολύ χώρο αλλά μην ξεχάσετε αν βρίσκετε στην περιοχή να το ψάξετε.

Η ήλιος είναι στο ανατολικό κομμάτι του ορίζοντα με χαμηλές ακόμα θερμοκρασίες έτσι η οδήγηση γίνεται μια απόλαυση. Το ξανάπα, νιώθω όμορφα που πατάω πάλι τις ρόδες μου σ΄αυτό το μέρος, στην ένδοξη βόρεια Ήπειρο, πολλά διαφορετικά συναισθήματα μας κατακλύζουν. Το Τεπελένι έρχεται γρήγορα στην διαδρομή μας, σταματάμε μόνο για να φωτογραφήσουμε το άγαλμα του Αλί Πασά, μεγάλης φυσιογνωμίας της Οθωμανικής εποχής, δυστυχώς σήμερα πρέπει να διασχίσουμε την χώρα. Θα διανυκτερεύουμε σήμερα στο Ulcinj του Μαυροβουνίου κι έτσι η μόνη μας επίσκεψη θα είναι η αρχαία Απολλώνια.

οδηγώντας στην Βροχή πριν την Απολλωνία.

Καταναλώνουμε τα χιλιόμετρα στα σχετικά γρήγορα. Στον ορίζοντα σκούρα σύννεφα δειλά δειλά γεμίζουν τον ουρανό. Καμιά 20αριά χλμ πριν την Απολλωνία αρχίζει να ψιλοβρέχει, στάση για αδιάβροχα της Περσεφόνης. Τα δικά μου τα χρησιμοποίησα για να σκεπάσω την πίσω επάνω μικρή βαλίτσα της Hebco αφού σήμερα το πρωί αποφάσισε μετά από 10 χρόνια ζωής, να σπάσει το φερμουάρ που έκλεινε. Πριν φτάσουμε στον αρχαιολογικό χώρο, το ψιλόβροχο έγινε βροχή. Παρκάροντας έξω από τον αρχαιολογικό χώρο ήμουν ήδη παπί. Μετά βροχής μπαίνουμε στον αρχαιολογικό χώρο και πρώτα στο Ορθόδοξο μοναστήρι. Στο προαύλιο του μοναστηριού βρίσκονται και αρκετά εκθέματα της αρχαίας Απολλωνίας μεταξύ άλλων. Ο πάτερ, Αλβανός, αλλά ήξερε λίγα Ελληνικά και μας καλωσόρισε. Η εκκλησιά είναι δοσμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Υπήρχε όπως μας είπε εκεί και Ελληνικό σχολείο, από αρχαιοτάτων χρόνων.

Η βροχή δεν καταλάγιασε, μέσα στην μπόρα κάνουμε επίσκεψη στην αρχαία Απολλωνία.

Η θέση της Απολλωνίας σε προϊστορικούς χρόνους είχε σημαντικό ρόλο στις διαδρομές ανάμεσα σε Αδριατική θάλασσα και Αιγαίο πέλαγος ώστε πιο μετά έγινε μέρος της Εγνατίας οδού. Η πόλη της Απολλώνιας κτίστηκε από Κορίνθιους και Κερκυραίους το 600 π.χ. και μέχρι τον 5ο αιώνα π.Χ. έκοβε δικά της νομίσματα. Η Απολλωνία μαζί με το Δυρράχιο έγιναν τα πιο σημαντικά Ιλλυρικά λιμάνια που ένωναν την Ιταλία με τα Βαλκάνια.

Η όλη επίσκεψη έγινε μέσα στο μπουρίνι, έτσι δεν μπορέσαμε να δούμε τον όλο χώρο με την ησυχία μας και δυστυχώς την κάνουμε παρόλο που είχε απίστευτο ενδιαφέρων. Η βροχή μας ακολουθεί, εγώ ακόμα χωρίς αδιάβροχα που έγιναν σκέπασμα της βαλίτσας πίσω και οδεύουμε για Δυρράχιο. Τα χιλιόμετρα σπαταλούνται γρήγορα και άμεσα, δεν έχει κάτι να δούμε ούτε παρέχεται κάτι ώστε να κάνουμε στάση. Κάποια διαστήματα η βροχή σταματά αλλά στο 15λέπτο αρχινά πάλι. Διαπερνούμε Δυρράχιο και Τίρανα κυρίως σε βροχή, στάσεις λίγες για καφέ και ανάπαυλα, η κίνηση από Τίρανα και μετά, προς Σκόδρα, αρκετή και σε κάποιες φάσεις μποτιλιαρίσματα αρκετά.

Κοντεύοντας Σκόδρα τα σύννεφα στο βάθος έγιναν επικίνδυνα πλέον, κοιτάζοντας τον χάρτη στο GPS φάνηκε ότι θα περνούσαμε ξυστά από την ηλεκτρισμένη καταιγίδα… και τελικά έτσι έγινε ευτυχώς γιατί θα μας καθήλωνε.

Μπόρα πριν την Σκόδρα

Μπαίνοντας Μαυροβούνιο η βροχή σταμάτησε αλλά ήταν φανερό ότι και απ΄εδώ πέρασε η μπόρα, όλα ήταν βρεγμένα. Το Ulcinj μας περίμενε, μπαίνοντας στην μικρή αυτή πόλη που είχα βάλει στο μάτι εδώ και χρόνια, πορευτήκαμε στο παλιό Ενετικό κέντρο που βρίσκεται πάνω στις ακτές. Το κατάλυμα μας βρισκόταν εντός των τειχών τις παλιάς περίκλειστης πόλης. Παρκάρουμε έξω σε ελεγχόμενο χώρο στάθμευσης με φρουρό, φορτώνουμε αν χείρας τα απαραίτητα και αρχίζουμε την «εξερεύνηση» για να βρούμε το μικρό τουριστικό μας κατάλυμα. Η εξερεύνηση τελικά έγινε μεγάλος μπελάς, καμιά ταμπέλα να μας καθοδηγεί, πηγαίναμε σχεδόν στα τυφλά μέσα στα στενοσόκακα φορτωμένοι με τα μπαγκάζια μας. Μετά από αρκετή περιπέτεια, περπάτημα και βρισίδι, το βρίσκουμε. Ένα ζεύγος κάποιας ηλικίας μουσουλμάνοι, οι ιδιοκτήτες. Το δωμάτιο μας καταλαμβαίνετε πως ήταν. Ας είναι, μπανάκι και μικρή ξεκούραση για αναπλήρωση δυνάμεων.

Η πόλη ονομαζόταν Ολκίνιον ή Κολχίνιουμ και δημιουργήθηκε από κατοίκους της αρχαίας Κολχίδας γύρω στον 5ο αιώνα π.Χ. όπως αναφέρει ο Απολλώνιος ο Ρόδιος. Η πόλη κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους, μετά έγινε μέρος του Βυζαντίου, οι Ενετοί ακολούθησαν και οι Οθωμανοί στο τέλος.

Αργά το απόγευμα περπατάμε τα στενά σοκάκια της πόλης, μικρή σε μέγεθος η παλιά πόλη αφού σε 20 λεπτά την περπατήσαμε όλη. Πολλές φορές τα τείχη είναι πάνω στην θάλασσα και προσφέρουν ωραία θέα της Αδριατικής θάλασσας. Βρήκαμε κι΄ένα γραφικό εστιατόριο με υπέροχη θέα και με ένα ονειρικό ηλιοβασίλεμα που έσβηνε στις απέναντι βραχώδεις ακρογιαλιές. Εδώ φάγαμε μια απ΄τις ωραιότερες ψαρόσουπες ever!!!

Ηλιόλουστο πρωινό, βρήκαμε ένα μικρό καφέ στην άκρη της κάστρο-πολιτείας με φόντο το γαλάζιο και πήραμε το πρωινό μας. 2 Freddo και 2 τόστ πληρώσαμε μόνο 10 ευρώ και με φόντο υπέροχο και με σκηνικό ιπποτικό.

πρωινο στην καστροπολιτεια του ulcinj

Ξεκινάμε όπως πάντα στις 8:30, θα παίρναμε μια μικρή απόμερη διαδρομή πάνω στα δυτικά οροπέδια της λίμνης Σκόδρας αλλά αλλάξαμε γνώμη και μικρύναμε την διαδρομή ώστε να φτάσουμε στον προορισμό μας πριν τις 2 το μεσημέρι γιατί χτες καλύψαμε γύρω στα 370 χλμ κυρίως σε βροχή και αυτό μας κούρασε λίγο.

Προορισμός σημερινός το μαγευτικό Κοτόρ, τα φιόρδ της Μεσογείου !!! Η σχεδιασμένη μας διαδρομή έπρεπε να αλλάξει κι΄έτσι ακύρωνα σημεία στο μαραφέτι (GPS) μου για να βγάλω την λίμνη Σκόδρα. Συνεχίζουμε παραλιακά στις Αδριατικές ακτές και σε λίγο το μαραφέτι με παραπέμπει δεξιά στροφή. Ακολουθούμε οδηγίες σαν πιστό σκυλί, η διαδρομή ανεβαίνει υψόμετρο όπως την θυμάμαι το 2018. Πλέον μόνο πράσινο βλέπουμε, δάση ατέλειωτα στο διάβα μας και τσακ… το μαραφέτι λέει δεξιά σ΄ένα μικρό απόμερο δρόμο που δεν μου γέμιζε το μάτι. Σταμάτησα, μελέτησα την διαδρομή και αποφασίζουμε να συνεχίσουμε να είμαστε σκυλιά… πιστά. Πολύ στενός δρόμος γεμάτος τρύπες και καρούμπαλα, αν βρω αυτοκίνητο μπροστά μου μόλις που θα μας χωρέσει ο δρόμος έτσι, χαμηλώνω ταχύτητα για να είμαστε ασφαλείς. Όσο προχωράμε οι αμφιβολίες που θα μας βγάλει ο δρόμος αυτός μεγαλώνουν, η ανασφάλεια μεγαλώνει κι΄αυτή. Η διαδρομή όμορφη και ελκυστική καθώς βρισκόμαστε στο απόλυτο δασικό σκηνικό. Φαίνεται στην προσπάθεια μου να αφαιρέσω σημεία της διαδρομής, άφησα κάποιο πίσω κι΄έτσι από μόνο του το μαραφέτι μου με έφερε απ΄εδώ. Δεν θα το βρίσω και ούτε θα πω κακά λόγια γι΄αυτό γιατί η αναπάντεχη αυτή διαδρομή μας έφερε πιο κοντά στο ορεινό υπέροχο Μαυροβούνιο. Μετά από 45 λεπτά περίπου μπαίνουμε σε κεντρικό δρόμο για Cetinje. Καθαρά ορεινό τοπίο σε υψόμετρο 1,400 μέτρα περίπου μας λέει το αγαπητό μαραφέτι γεμάτο δάση, η θερμοκρασία όπως αναμενόταν έπεσε, δροσιά κυλούσε μέσα στις στολές μας πλέον κάνοντας ακόμα πιο υπέροχο το σκηνικό… εμείς οι 2, το καλό μας Vstrom και η πλάση όλο ζωντάνια. Ένα σπιτάκι λίγο μέσα στο δρόμο μας μαγνητίζει για στάση. Παρατημένο εδώ μόνο του με την φύση να το αγκαλιάζει και αρκετά άγριο-λούλουδα γύρω γύρω. Ένα σκηνικό απλοϊκό αλλά και συνάμα τόσο όμορφο και μοναδικό, μια στάση των 30 λεπτών μας έδωσε την ευχαρίστηση να νιώσουμε τον όλο χώρο εδώ, να νιώσουμε το ορεινό πέπλο που απλώνετε στην περιοχή εδώ μετά την Cetinje.

Σύντομα, ο δρόμος χωρίζει ένα βράχο στα δυο και… το μαγευτικό τοπίο του Κοτόρ είναι πλέον μπροστά μας. Μαγικό, Υπερθέαμα, Φανταστικό… είναι χαρακτηρισμοί που ίσως το αδικούν λιγάκι. Σε μια στροφή σταματάμε για φώτο και απόλαυση αυτού του μοναδικού τοπίου που κείτεται ως μαγευτική οντότητα, μπροστά μας. Το μπλε της θάλασσας με την αγριάδα των ψηλών βουνών γύρω της, είναι από μόνο του ένα σκηνικό που δύσκολα μεταφέρεται σε λέξεις, απλά το χαζεύεις χωρίς σταματημό. Ο δρόμος αυτός ήταν κάποτε, αρχές του 20ου αιώνα, τα Αυστρό-Ουγγρικά σύνορα της τότε Αυτοκρατορίας.

Αυστρία και Ουγγαρία σ΄ένα πόλεμο εξουσίας και δύναμης από τον 16ο αιώνα με κανένα να μπορεί να βγει νικητής, τελικά ενώθηκαν δημιουργώντας 2 μοναρχίες σ΄ένα όνομα. Η «συνεργασία» αυτή κράτησε από το 1867 μέχρι το 1918 και τότε ανέπτυξαν μεγάλη δύναμη στον οικονομικό, βιομηχανικό και στρατιωτικό τομέα σε παγκόσμια κλίμακα. Στην έκταση τους όμως που κατείχαν, υπήρχαν και πολλές άλλες εθνικότητες που αποτέλεσε μετά ανασταλτικό παράγοντα στην διάλυση της, φυσικά ο 1ος Παγκόσμιος πόλεμος ήταν το κερασάκι στην τούρτα και οι μεγάλες δυνάμεις την διέλυσαν. Ο λόγος πίσω απ΄όλα αυτά είναι οι Γερμανικές επιρροές και στις 2 χώρες τις οποίες οι δυτικές δυνάμεις δεν ήθελαν με τίποτα.

Κατεβαίνοντας λίγο πιο κάτω στα δεξιά, απέναντι από το εστιατόριο με θέα το Κοτόρ, βρίσκονται κανόνια της τότε εποχής που πλέον αποτελούν ένα ανοικτό μουσείο, απομεινάρια μιας ακόμα φθίνουσας αυτοκρατορίας.

Καθόμαστε στο εστιατόριο με την υπέροχη θέα του Κοτόρ, είπαμε να ξανά-φάμε ψαρόσουπα αλλά εδώ αποτύχαμε λιγάκι. Σε τουριστικό καθαρά χώρο τι θέλαμε να φάμε κάτι πιο ψαγμένο, έπρεπε καμιά πίτσα να φάμε.

Κατεβαίνουμε για Κοτόρ στον στενό ελικοειδή δρόμο τύπου Stelvio αλλά χρειάζεται προσοχή γιατί εδώ ο δρόμος είναι κάπως στενός και αρκετοί οδηγοί δεν αφήνουν χώρο για άλλο όχημα… άρα τα μάτια μας 1014.

η παλια πολη του κοτορ

Μπαίνουμε στην μικρή πόλη του Κοτόρ, κίνηση απίστευτη, λεωφορεία, μικρά βαν, αυτοκίνητα, μοτοσυκλέτες, ποδήλατα… κροκόδειλους έμεινε να δούμε. Βρίσκουμε με χίλια ζόρια το κατάλυμα μας μέσα στην παλιά πόλη του Κοτόρ, βλέπετε το ίδιο σκηνικό με Ulcinj, μεγάλη ταλαιπωρία. Λίγη ξεκούραση αναγκαία, θα κάνουμε 2 βράδια εδώ έτσι βρήκαμε ευκαιρία για μπουγάδα.

Αργά το απόγευμα σίγουρα μας περίμενε μια περιδιάβαση στην εντός των τειχών πόλη, μετά πόδας πάλι. Μέχρι τώρα πρέπει να κάλυψα τα ίδια χιλιόμετρα με την Vstrom, σε περπάτημα, έχω πραγματικά λιώσει στο περπάτημα.

Στην αρχαιότητα ονομαζόταν με το Ελληνικό όνομα Δεκατέρα και άγνωστο πότε πρωτοκατοικήθηκε. Πρωτοαναφέρθηκε το 168 Π.χ. από τους Ρωμαίους με το τότε όνομα Ασκρήβιον. Η πόλη οχυρώθηκε επί εποχής Ιουστινιανού το 6ο αιώνα μ.Χ. αφού έδιωξαν τους Οστρογότθους. Επιπλέον οχυρώσεις τον 10ο αιώνα από τον Κωνσταντίνο Ζ΄τον Πορφυρογέννητο και η πόλη έγινε η πιο αναπτυσσόμενη στις Δαλματικές ακτές κατά τον Μεσαίωνα ως μέρος της Βυζαντινής επαρχίας της Δαλματίας. Μετά έρχονται Βούλγαροι, Σλάβοι, Ούγγροι, Ενετοί, Οθωμανοί, κατακτητές μέχρι την πρόσφατη σύγχρονη ιστορία. Η παλιά πόλη είναι κάτω από την προστασία της UNESCO καθώς θεωρείται μια από τις πιο καλοδιατηρημένες Μεσαιωνικές πόλεις της Αδριατικής.

Σίγουρα η παλιά πόλη χρίζει επίσκεψης, εντυπωσιακό είναι ότι οι οχυρώσεις της παλιάς πόλης ανεβαίνουν αρκετά ψηλά στο όρος πίσω απ΄την πόλη όπου και τα βράδυα φωτίζεται. Ανάμεσα στις καθολικές εκκλησιές στην παλιά πόλη, βρήκαμε και 2 ορθόδοξες ειδικότερα η μια, Αγ. Νικόλαου, είχε φανταστικές μεγάλες τοιχογραφίες, νομίζω δεν είναι παλιές αλλά με απίστευτη απεικόνιση των ευαγγελιστών Ματθαίου, Λουκά, Ιωάννη και Μάρκου. Αν και όχι ιδιαίτερα της Θρησκείας προσωπικά, ανάψαμε κερί γιατί ο χώρος το μετέδιδε. Το εικονοστάσι φτιάχτηκε το 1908 από Τσέχο ζωγράφο... τώρα ο Τσέχος εδώ που κολλάει;

Κάναμε τα υπέροχα μας σάντουιτς με πάστα πιπεριάς και ντομάτας, κάναμε καφέδες και φορτώσαμε το Vstrom για ημερήσια επίσκεψη σε Dubrovnik, πρώτα βέβαια κάναμε ένα πρόχειρο πρόγευμα σε παγκάκι του μικρού λιμανιού με όμορφη θέα τα κότερα και υπέροχα ιστιοφόρα που πάρκαραν εκεί. Παίρνουμε τον δυτικό δρόμο του Κοτόρ, μικροί δρόμοι με αρκετή θέα, αρκετά καταλύματα για κάθε τσέπη, αρκετός κόσμος απ΄το πρωί να κάνει μπάνιο στην θάλασσα και με αυτό το σκηνικό φτάνουμε στο μώλο για το πορθμείο Lepetane – Kamenari. Ενδιαφέρων το πέρασμα των 10 λεπτών, βλέπεις την αρχή του Φιόρδ από μια άλλη οπτική άποψη.

Και συνεχίζουμε να πατάμε ρόδες στις ακτές της Αδριατικής στον δρόμο Ε65. Τέλος Ιουνίου ανάμενα ότι η κίνηση θα ήταν λιγότερη αλλά είχα πολύ λάθος, παντού τετράτροχα και νταλίκες… συγγνώμη, ξέχασα τα λεωφορεία. Στα σύνορα το ίδιο, κίνηση. Μας πήρε 2 ώρες να διανύσουμε 90 χλμ.

Φτάνωντας dubrovnik

Η όψη του Dubrovnik από τον δρόμο, υπέροχη. Μπαίνοντας στην πόλη… μπάχαλο απίστευτο. Αναγκαστήκαμε να αφήσουμε μηχανή σ΄ένα πεζοδρόμιο και ξανά… καλά μας ποδαράκια.

Το Dubrovnik πιστεύεται ότι ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ. από την Ιλλυρική φυλή των Δαλματών. Ήταν το 2ο σημαντικό λιμάνι των Βενετών μετά την πόλη της Βενετίας. Τελευταίες ανασκαφές λένε ότι η πόλη ίσως δημιουργήθηκε από Ελληνικά φύλα λόγω πολλών ευρημάτων Ελληνικής προέλευσης.

Μαζί με τον όλο συρφετό κόσμου, μπήκαμε τις πύλες της παλιά πόλης. Σίγουρα είναι εντυπωσιακή πόλη με αρκετά υπέροχα κτίσματα ενετικής επιρροής αλλά σίγουρα είναι πιο εντυπωσιακή να την βλέπεις από κάποιο ύψος, π.χ. δρόμος από Κοτόρ. Ζέστη και υγρασία είναι καλά κολλημένες στα κορμιά μας, στάση για υγρά δεν βοηθά καθόλου. Περπατάμε σαν ρομπότ και φωτογραφίζουμε σαν Ιάπωνες, ιδρώνουμε σαν τρελοί και κινούμαστε μέσα στο πλήθος σαν αρνιά. Είναι κρίμα γιατί η παλιά πόλη αξίζει περισσότερης σημασίας και προσοχής αλλά η όλη κατάσταση δεν το επιτρέπει.

Βγαίνοντας απ΄τον όλο πανικό αρπάζουμε κι΄ένα παγωτό για ύστατες προσπάθειες δροσιάς, ας είναι. Τώρα, αρχίζει η ανάβαση προς μηχανή που αφήσαμε σ΄ένα πεζοδρόμιο.

Με χίλια δυο ζόρια και στάσεις των 3 λεπτών, επιτέλους φτάνουμε, οι ανάσες και πόδια σε ψηλά επίπεδα καταπόνησης και φεύγουμε, ώρα 4 δειλινή. Ψάχνουμε στην νέα πόλη κάποιο καφέ για κάτι παγωμένο αλλά τίποτα έτσι παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής. Σε καμιά 20αριά χλμ βγαίνουμε από την κύρια οδό και βρίσκουμε ένα ήσυχο καφέ-εστιατόριο στην ακτή και την αράζουμε. Πίνουμε ένα καθαρά νεροζούμι που το ονόμαζε ο κατάλογος παγωμένος καφές… αχ ρε κλασσική μου φραπεδιά που είσαι. Αργά το απόγευμα ήμασταν Κοτόρ με εμφανή τα σημάδια της κούρασης.

Φωτογραφίες :