ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΟΡΙΑ

κείμενο/φωτογραφίες:Κωνσταντίνος Μητσάκης

Μια περιπλάνηση στην περιοχή του νομού Έβρου αποτελεί πάντα μια ταξιδιωτική εμπειρία ζωής που δεν εξαντλείται μέσα από μια ολιγοήμερη παραμονή στην ακριτική αυτή τοποθεσία. Γιατί στον Έβρο, οι άνθρωποι, τα μνημεία, τα οικοσυστήματα, η ιστορία και οι μνήμες θέλουν το δικό τους χρόνο για να «μιλήσουν» στη ματιά και στην ψυχή του επισκέπτη.

Η περιοχή του Έβρου είναι μια ελληνική γωνιά που κρύβει οικοσυστήματα μοναδικής ομορφιάς και σπουδαιότητας, τα οποία συνυπάρχουν σε μια μοναδική σύνθεση της πληθωρικής φύσης. Υπάρχουν ωστόσο κι αυτοί που αντιλαμβάνονται το ταξίδι στο νομό Έβρου ως μια ευκαιρία να αναζητήσουν τις ιστορικές μαρτυρίες –και όχι μόνο– που προέκυψαν ανά τους αιώνες εξαιτίας αυτής της γεωπολιτικής ιδιαιτερότητας του Έβρου, η οποία ενθάρρυνε τη συνύπαρξη αλλά και τη σύγκρουση πολιτισμών και θρησκειών.

Και ξεκινάμε… Ήταν μέσα του 19^ου αιώνα όταν μερικοί ψαράδες έστησαν ένα μικρό οικισμό στις ακτές της Θράκης και τον ονόμασαν Δεδέ-Αγάτς. Ένα ταπεινό ψαροχώρι, που μετά το πέρασμα της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης-Κωνσταντινούπολης (1871) γνώρισε μια ραγδαία οικιστική ανάπτυξη, για να μετατραπεί σταδιακά σ’ ένα σημαντικό εμπορικό-οικονομικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής και στο βασικότερο επίνειο της Θράκης.

Η πόλη που προέκυψε και γνώρισε αρκετούς κατακτητές μέσα στη σύντομη ζωή της, ονομάστηκε τελικά από τους κατοίκους της Αλεξανδρούπολη, προς τιμήν του βασιλιά Αλέξανδρου που πέρασε από εκεί με τα ελληνικά στρατεύματα στη πορεία του προς την Αδριανούπολη.

Σύμβολο της ανατολικότερης ελληνικής πρωτεύουσας αποτελεί ο πάλλευκος φάρος της που δεσπόζει στο χώρο της προκυμαίας. Εκεί μπορείτε να περπατήσετε, να πιείτε καφέ, να δειπνήσετε και να διασκεδάσετε, αφού στη συγκεκριμένη περιοχή κτυπά η καρδιά της πόλης κατά τις απογευματινές και βραδινές ώρες της ημέρας. Ο φάρος της Αλεξανδρούπολης, ύψους 27 μ. και εμβέλειας 23 ναυτικών μιλίων, κτίστηκε από τη γαλλική εταιρία «Faron and Fanon» και λειτούργησε για πρώτη φορά στις 1/6/1880.

Η Αλεξανδρούπολη είναι μια πόλη με σύγχρονη πολεοδομική μορφή και υποδειγματική τουριστική υποδομή, με όλο φυσικά το τίμημα που αυτό συνεπάγεται, αφού στη δεκαετία του 1960 ένας μεγάλος αριθμός νεοκλασικών αρχοντικών και δημοσίων κτηρίων (των αρχών του 20^ου αιώνα) θυσιάστηκαν στο βωμό του πολεοδομικού εκσυγχρονισμού της πόλης.

Ανάμεσα στα εναπομείναντα αρχιτεκτονικά δείγματα του παρελθόντος ξεχωρίζει η Ζαρίφειος Παιδαγωγική Ακαδημία, η Λεονταρίδειος Σχολή (που στεγάζει το Εκκλησιαστικό Μουσείο) και η Ιερά Μητρόπολη του Αγίου Νικολάου, η πρώτη εκκλησία που κτίστηκε στην πόλη. Παράλληλα, οι κοντινές παραλίες Χιλή, Ποσειδώνειο, Αφροδίτη, Αγ. Παρασκευή και Κόκκινα Βράχια προσφέρονται για μια δροσιστική απόδραση στα νερά του Θρακικού πελάγους.

Από το πολυσύχναστο λιμάνι της πόλης υπάρχει επίσης τακτική ακτοπλοϊκή σύνδεση με το κοντινό νησί της Σαμοθράκης. Με ορμητήριο την Αλεξανδρούπολη, μπορείτε επίσης να μεταβείτε στους αρχαιολογικούς χώρους της Μεσημβρίας-Ζώνης (45 χλμ. δυτικά) και της Μαρωνείας ( 20 χλμ. δυτικά), που βρίσκονται στην παραλιακή ζώνη της επονομαζόμενης Θρακικής Ιωνίας (ή Σαμοθρακική Περαία).

Από την Τραϊανούπολη στις Φέρες

Ξεναγός σας στο οδοιπορικό του ακριτικού νομού ο καινούριος οδικός άξονας Αλεξανδρούπολης – Ορμενίου, που πορεύεται σχεδόν παράλληλα με τη συνοριακή γραμμή (και κατ’ επέκταση με το υδάτινο κορμί του Έβρου). Την πρώτη σας στάση καθ’ οδόν μπορείτε να πραγματοποιήσετε στον αρχαιολογικό χώρο της ρωμαϊκής πόλης, Τραϊανούπολης, μόλις 12 χλμ. ανατολικά της Αλεξανδρούπολης. Την Τραϊανούπολη, που φημιζόταν για τα ιαματικά της λουτρά, έκτισε τον 2^ο μ. Χ. αιώνα ο αυτοκράτορας Τραϊανός, όταν θεραπεύτηκε από τα θερμά νερά των ιαματικών πηγών της περιοχής. Η σημαντικότερη μαρτυρία της αρχαίας πόλης, που καταστράφηκε οριστικά το 1347 από τους Τούρκους, εστιάζεται στο επίμηκες οικοδόμημα της Χάνας, ένα ξενοδοχείο-σταθμός του 12^ου αιώνα, που φιλοξενούσε τους ταξιδιώτες της Εγνατίας οδού, καθώς και τους επισκέπτες των ιαματικών λουτρών.

Η συνέχεια της πορείας θα σας οδηγήσει στις Φέρες, 28 χλμ. μακριά από την Αλεξανδρούπολη. Ο ναός της Παναγίας της Κοσμοσώτειρας, μια θρησκευτική αρχιτεκτονική πρόταση του 12^ου αιώνα που βρίσκεται στο χώρο της ομώνυμης κατεστραμμένης μονής, αξίζει την επίσκεψή σας κατά την παρουσία σας στις Φέρες, τη Φήρα των βυζαντινών χρόνων. Στις Φέρες, που συνιστούν την πύλη για την είσοδό σας στο εκτεταμένο οικοσύστημα του Δέλτα του Έβρου, έχει αρχίσει να αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια μια σοβαρή υποδομή για οικολογικό εναλλακτικό τουρισμό.

Το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Έβρου που λειτουργεί εδώ, σκοπό έχει την προστασία και την ανάδειξη ενός ακόμα σημαντικού βιότοπου της χώρας μας. Από τις Φέρες μπορείτε επίσης να επιβιβαστείτε σε μικρές ποταμόβαρκες και με την καθοδήγηση έμπειρων οδηγών να περιπλανηθείτε μέσα στο δέλτα του ποταμού για να θαυμάσετε τον ξεχωριστό αυτόν υδροβιότοπο.

Το οικοσύστημα του ποταμού Έβρου

Ο ποταμός Έβρος, με συνολικό μήκος 530 χλμ. (εκ των οποίων τα 205 χλμ. ανήκουν στο ελληνικό έδαφος) είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Βαλκανικής χερσονήσου και οι πηγές του βρίσκονται στην οροσειρά Ρίλα, κοντά στη Σόφια της Βουλγαρίας. Ρέοντας νοτιοανατολικά, ο Έβρος εισέρχεται κατόπιν στο ελληνικό έδαφος, ενώ ο Άρδας, ο Ερυθροπόταμος, το Μεγάλο Ρέμα και ο Καμηλοπόταμος είναι ορισμένοι από τους σημαντικότερους παραποτάμους του Έβρου στην ελληνική επικράτεια.

Εκβάλλοντας στο Θρακικό πέλαγος, ο Έβρος δημιουργεί το ομώνυμο δέλτα, ενώ κυριότερες αιτίες για το σχηματισμό του αποτέλεσαν τόσο η τροφοδοσία με γλυκό νερό και φερτές ύλες της ευρύτερης περιοχής όσο και η δράση των θαλάσσιων ρευμάτων του Θρακικού πελάγους. Οι λιμνοθάλασσες (Δράνα, Μικρολίμνη και Λακί), οι μικρονησίδες (Ασάνη, Καραβιού Ξηράδι και Ξέρα), οι λίμνες, τα έλη και οι άλλοι βιότοποι που σταδιακά δημιουργήθηκαν, υποδηλώνουν ένα συνεχές εξελισσόμενο οικοσύστημα που ευνοήθηκε από τις κλιματολογικές συνθήκες, το ανάγλυφο της περιοχής και τις ήπιες ανθρώπινες επιδράσεις.

Το Δέλτα του Έβρου, που προστατεύεται από τη διεθνή συνθήκη RAMSAR (1971), βρίσκεται πάνω σ’ ένα βασικό άξονα μετανάστευσης των πουλιών από την Ευρώπη προς την Ασία (και αντίστροφα) και αποτελεί ένα σημαντικό τόπο φωλιάσματος, ζευγαρώματος και ανεύρεσης τροφής για χιλιάδες πτηνά αλλά και ζώα. Στο Δέλτα του Έβρου (αλλά και κατά μήκος του ποταμού) έχουν καταγραφεί 304 είδη πτηνών (από τα συνολικά 423 είδη της Ελλάδας), 20 είδη ερπετών, 8 είδη αμφίβιων και πλέον των 40 ειδών θηλαστικών.

Το Δάσος της Δαδιάς και το Σουφλί

Επόμενος αστικός προορισμός στο ταξίδι των συνόρων αποτελεί το Σουφλί, που απέχει 36 χλμ. από τις Φέρες. Το επίπεδο τοπίο με το χαμηλό ανάγλυφο είναι κατά το πλείστον το ντεκόρ της διαδρομής, ενώ μόλις 6 χλμ. πριν το Σουφλί, η διασταύρωση που θα συναντήσετε στα αριστερά οδηγεί μετά από 6 χλμ. στο χωριό Δαδιά, που βρίσκεται δίπλα στο δάσος Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου.

Πρόκειται για μια δασοσκέπαστη έκταση που θεωρείται προστατευόμενη περιοχή από το 1980 και περιλαμβάνει δύο ζώνες αυστηρής προστασίας (73.000 στρέμματα) και μια περιφερειακή (357.100 στρέμματα). Η ευρύτερη περιοχή του δάσους της Δαδιάς, που χαρακτηρίζεται από μια έντονη ποικιλόμορφη χλωρίδα, αποτελεί παράλληλα και ένα σημαντικό βιότοπο για αρπακτικά πτηνά, αποτελώντας ένα από τα τελευταία καταφύγιά τους σε ολόκληρη την Ευρώπη. Περίπου 28 είδη ημερόβιων αρπακτικών, από τα 35 που απαντούν στην Ευρώπη, έχουν καταγραφεί στο δάσος της Δαδιάς.
Στο χωριό Δαδιά που απλώνεται στην πλαγιά της Γκίμπρενας (η ονομασία του χωριού οφείλεται στο άφθονο δαδί της περιοχής) λειτουργεί ένα Οικοτουριστικό Κέντρο με ξενώνα, αναψυκτήριο και ένα κατατοπιστικότατο Κέντρο Ενημέρωσης. Με το ιδιόκτητο λεωφορείο της Δημοτικής Επιχείρησης Δαδιάς μπορείτε να μεταβείτε μέσα στη ζώνη αυστηρής προστασίας και να απολαύσετε από το κλειστό παρατηρητήριο που υπάρχει εκεί το μοναδικό θέαμα των αρπακτικών πτηνών. Για τους οπαδούς της πεζοπορίας υπάρχουν αρκετά σηματοδοτημένα μονοπάτια που ξεκινούν από το Οικολογικό Κέντρο και οδηγούν μέσα στη μαγεία του δάσους.

Μόλις 12 χλμ. βορειοανατολικά της Δαδιάς βρίσκεται το Σουφλί, μια γραφικότατη κωμόπολη 6.000 κατοίκων που έχει συνδεθεί άμεσα με την εκτροφή και την καλλιέργεια μεταξοσκώληκα, αφού η πλειονότητα των Σουφλιωτών ασχολούνται με την παραγωγή και το εμπόριο του μεταξιού.

Κατά την παρουσία σας στην «Πόλη του μεταξιού», εκτός από τις επιβεβλημένες επισκέψεις σας σε κουκουλόσπιτα (χώροι εκτροφής μεταξοσκώληκων), αναζητήστε επίσης το αρχοντικό του ιατρού και πολιτικού Κωνσταντίνου Κουρτίδη. Πρόκειται για ένα κτίσμα του 1885 που αντανακλά την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική ταυτότητα της πόλης και φιλοξενεί σήμερα το Μουσείο Ελληνικού Μεταξιού Δήμου Σουφλίου, όπου λειτουργεί μόνιμη έκθεση με θέμα την εκτροφή μεταξοσκώληκων, τη μεταξουργία και τον μυθικό «Δρόμο του Μεταξιού».

Ταξίδι στο Τρίγωνο του Έβρου

Για πολλούς, το Σουφλί σηματοδοτεί το τέλος ενός ταξιδιού στον ακριτικό νομό. Μέγα λάθος, αφού στην βορειοδυτική ακρογωνιά του θρακικού νομού, η ένωση του ποταμού Έβρου με τον Άρδα σχηματίζει μια εύφορη τριγωνική κοιλάδα, το περίφημο Τρίγωνο του Έβρου, που κρύβει μικρά μυστικά και ευχάριστες εκπλήξεις. Η παραμεθόριος περιοχή του Τριγώνου συνιστά έναν ανεξάντλητο και αδιαπραγμάτευτο τόπο που απευθύνεται σε ώριμους και ανήσυχους επισκέπτες με μεστές ταξιδιωτικές εμπειρίες, οι οποίοι δεν γνωρίζουν –αλλά και δεν θέτουν– όρια και σύνορα στις ταξιδιωτικές τους αναζητήσεις.

Πριν εισβάλλετε στο καταπράσινο Τρίγωνο του ακριτικού νομού, αξίζει να σταματήσετε και να γνωρίσετε τα δυο μεγαλύτερα αστικά κέντρα που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από τα όρια της εύφορης πεδιάδας των δυο ποταμών. Είναι άγραφος νόμος: δεν μπορείτε να επισκεφθείτε το Τρίγωνο του Έβρου και να μην έχετε πρωτίστως περάσει από το Διδυμότειχο και την Ορεστιάδα.

Το Διδυμότειχο, 30 χλμ. βόρεια του Σουφλίου, απλώνεται δίπλα στην κοίτη του Ερυθροποτάμου και βρίσκεται –σύμφωνα με το γεωγράφο Μελέτιο– στο χώρο της αρχαίας πόλης Δύμης. Την ονομασία Διδυμότειχο χρησιμοποιούσαν αρχικά οι ντόπιοι (από τον 5^ο μ. Χ αιώνα) για να προσδιορίζουν την τοποθεσία των δύο αντικριστών πύργων που δέσποζαν στους λόφους της περιοχής.

Η πόλη, που είχε οχυρωθεί από τους Βυζαντινούς, πέρασε στα χέρια των Τούρκων το 1361, οι οποίοι ξεκίνησαν το 1368 (υπό την ηγεσία του Μουράτ Α΄) να κατασκευάζουν το Μεγάλο Τζαμί, που ολοκληρώθηκε από το διάδοχό του Βαγιαζήτ Α΄, για να αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο (έκτασης 1.000 τετραγωνικών μέτρων) και πιο παλιό μουσουλμανικό τέμενος της Ευρώπης. Το μεγαλόπρεπο αυτό μνημείο δεσπόζει στο πλακόστρωτο κέντρο της πόλης, ενώ εξίσου εντυπωσιακά φαντάζουν τα καλοδιατηρημένα τείχη της πόλης, με τους πετρόκτιστους βυζαντινούς πύργους να υψώνονται προστατευτικά πάνω από το Διδυμότειχο.

Κατά την παρουσία σας στο Διδυμότειχο αξίζει να πραγματοποιήσετε μια μικρή παράκαμψη από τον κεντρικό οδικό άξονα και να μεταβείτε στο κοντινό χωριό Πύθιο (12 χλμ. ανατολικά), για να επισκεφτείτε το κάστρο του Ιωάννη του ΣΤ΄ Κατακουζηνού. Πρόκειται για ένα οχυρωματικό έργο του 14^ου αιώνα που «επιτηρεί» τις επίπεδες εκτάσεις της πεδιάδας του Έβρου – από το κτίσμα σώζονται σε αρκετά καλή κατάσταση οι δύο κεντρικοί πύργοι του. Στο Πύθιο βρίσκεται επίσης ο τάφος του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Κυρίλλου ΣΤ΄, που απαγχονίστηκε στην Ανδριανούπολη το 1821.

Ορεστιάδα και Καστανιές

Μετά το Διδυμότειχο, διασχίζοντας ένα σχετικά επίπεδο τοπίο, σύντομα θα προσεγγίσετε την Ορεστιάδα, 20 χλμ. βορειότερα. Πόλη με σύγχρονη ρυμοτομία και πληθυσμό που αγγίζει τους 15.000 κατοίκους, η σημερινή Ορεστιάδα αποτελεί ουσιαστικά την αστική μετεγκατάσταση των Ελλήνων κατοίκων του Κάραγατς-Ορεστιάδα (προάστιο της Αδριανούπολης), οι οποίοι εγκατέλειψαν τον Σεπτέμβριο του 1923 την κοντινή Αδριανούπολη που παραχωρήθηκε στους Τούρκους με τη συνθήκη της Λωζάνης.

Η αστική όψη της Ορεστιάδας, που στηρίζει την οικονομική της ευημερία στις απέραντες καλλιεργήσιμες εκτάσεις καλαμποκιού και σταριού που διαθέτει και στο ρόλο που επιτελεί ως κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου μεταξύ των τριών όμορων κρατών, μάλλον δεν θα σας ενθουσιάσει. Ωστόσο, αναζητήστε στα καφενεία της πόλης υπερήλικους θαμώνες, που είναι συνήθως πρόθυμοι να διηγηθούν τις δικές τους οικογενειακές ιστορίες από το μεγάλο ξεριζωμό των κατοίκων το 1923.

Διατρέχοντας ένα ομαλό ανάγλυφο με ανοιχτό ορίζοντα, ο δρόμος θα σας οδηγήσει μετά από 18 χλμ. βόρειας πορείας στις Καστανιές. Οι Καστανιές είναι γνωστές στο πανελλήνιο εξαιτίας της θέσης τους στη βορειοανατολική άκρη των ελληνικών συνόρων (ακριβώς απέναντι από την Αδριανούπολη), καθώς και στην ιδιότητά τους ως η δεύτερη (μετά τους Κήπους) χερσαία ελληνοτουρκική συνοριακή πύλη.

Ωστόσο, άλλος ένας λόγος για τον οποίο έχουν γίνει γνωστές οι Καστανιές είναι το φεστιβάλ νεολαίας «Άρδας – Συνάντηση Νέων» που διοργανώνεται κάθε καλοκαίρι στο παρόχθιο δάσος του ακριτικού χωριού. Το πρόγραμμα του φεστιβάλ περιλαμβάνει ενδιαφέρουσες εικαστικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, μουσικές εκδηλώσεις και ποικίλες αθλητικές δραστηριότητες. Έχοντας γίνει πλέον θεσμός, το φεστιβάλ νεολαίας «Άρδας – Συνάντηση Νέων» προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες νέους απ’ όλες τις βαλκανικές χώρες, που κατασκηνώνουν και διασκεδάζουν για τέσσερεις μέρες δίπλα στις όχθες του Άρδα.

Η συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων του χωριού ήρθε εδώ το 1923 (κυρίως από την Ανδριανούπολη) μέσω της ανταλλαγής των πληθυσμών και η σύνθεση των 1.200 κατοίκων του ακριτικού χωριού παραμένει ως σήμερα αμιγώς ελληνική. Η λειτουργία του συνοριακού σταθμού και η αύξηση της εμπορικής κίνησης τα τελευταία χρόνια είναι οι βασικότεροι «αιμοδότες» της τοπικής οικονομίας. Παράλληλα, η μακροχρόνια απομόνωση του παραμεθόριου οικισμού φτάνει πλέον στο τέλος της, αφού η νέα Εθνική οδός περνά δίπλα και από τις Καστανιές.

Στην καρδιά του Τριγώνου

Οι Καστανιές, εκτός από συνοριακή πύλη, λειτουργούν επίσης και ως μια πύλη εισόδου στο Τρίγωνο του Έβρου. Πρόκειται για μια εύφορη περιοχή που σχηματίζεται από την ένωση του ποταμού Άρδα με τον Έβρο και η οποία εκτείνεται στα βορειοδυτικά του ακριτικού νομού. Για μια πιο επισταμένη γνωριμία με την περιοχή του Τριγώνου, αγνοήστε την κεντρική οδό και με αφετηρία τις Καστανιές περιπλανηθείτε (μέσω ενός δικτύου μικρών επαρχιακών δρόμων) στους πάμπολλους οικισμούς που βρίσκονται διάσπαρτοι στην περιοχή του Τριγώνου (Πεντάλοφος, Πετρωτά, Δίλοφο, Ορμένι, Καναδάς, Δίκαια, Κριός).

Τα Δίκαια περιλαμβάνονται στους οικισμούς που επιβάλλεται να επισκεφτείτε κατά την παρουσία σας στα όρια του Τριγώνου του Έβρου. Πρωτεύουσα του Δήμου Τριγώνου, τα Δίκαια φιλοξενούν περί τους 790 κατοίκους και είναι ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο της περιοχής. Στο ακριτικό κεφαλοχώρι του Έβρου βρίσκεται και ο τελευταίος σιδηροδρομικός σταθμός επί ελληνικού εδάφους, πριν το τρένο περάσει στο βουλγαρικό έδαφος. Κατηφορίστε μέχρι το γραφικό σιδηροδρομικό σταθμό και αποχαιρετήστε την αμαξοστοιχία που μόλις ξεκινά για την Βουλγαρία.

Τα Ρίζια (6 χλμ. νοτιοδυτικά των Καστανέων) προσφέρουν στέγη σε 1.680 κατοίκους και είναι χτισμένα δίπλα στις όχθες του ποταμού Άρδα. Τα μικρά αναψυκτήρια που βρίσκονται δίπλα στην όχθη, μέσα σ’ ένα καταπράσινο περιβάλλον, περιμένουν να διώξουν μακριά τη δίψα των χιλιομέτρων και την κόπωση της εξερεύνησης.

Στο χωριό Ρίζια μπορείτε επίσης να επιχειρήσετε ένα αλλιώτικο πέρασμα του ποταμού Άρδα. Είναι ένα εγχείρημα που είναι εφικτό μόνο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αφού καλείστε να περάσετε μέσα από την οριοθετημένη κοίτη του ποταμού, πάνω σε έναν τσιμεντένιο διάδρομο. Αντίθετα, τις άλλες εποχές του χρόνου και προκειμένου να μην βρεθείτε μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις, το πέρασμα του ποταμού Άρδα συνιστάται να γίνει από τη νεότευκτη γέφυρα που συνδέει τα χωριά Φυλάκιο και Ελαία.

Ακριτική εμπειρία

Μεταξύ των οικισμών που επιβάλλεται να επισκεφτείτε κατά την παρουσία σας στα όρια του Τριγώνου ξεχωρίζουν οπωσδήποτε τα γραφικά Πετρωτά, με τις παραδοσιακές κατοικίες, τα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης και το πολιτιστικό τους κέντρο, που στεγάζεται σ’ ένα αναπαλαιωμένο κυλινδρόμυλο. Το Ορμένιο είναι η τελευταία στάση των ταξιδιωτών πριν το πέρασμά τους στο βουλγαρικό έδαφος, ενώ ο οικισμός του Πεντάλοφου διαθέτει ένα αξιόλογο Λαογραφικό Μουσείο. Επίσης, μην παραλείψετε να μεταβείτε και στο μικρό οικισμό Δίλοφο, που βρίσκεται στο Τριεθνές, ακριβώς απέναντι από μυτερούς τουρκικούς μιναρέδες και ομοιόμορφες βουλγαρικές κεραμόσκεπες κατοικίες.

Για την απόδρασή σας από την εύφορη περιοχή του Τριγώνου του Έβρου, μπορείτε να επιλέξετε τη διαδρομή που οδηγεί από το Πεντάλοφο στους Μεταξάδες (39 χλμ.). Ο επαρχιακός οδικός άξονας τρέχει παράλληλα με την ελληνο-βουλγαρική μεθόριο και διέρχεται από τους οικισμούς Κόμαρα, Κυπρίνο, Λάδη και Πολιά. Μετά τους Μεταξάδες, μια εκπληκτική ορεινή διαδρομή θα σας οδηγήσει μετά από 115 χλμ. στην Αλεξανδρούπολη

Αποτελώντας άλλο ένα πεδίο ταξιδιωτικής αναζήτησης και δράσης, η περιήγηση στον ακριτικό νομό Έβρου έχει ως σημείο αναφοράς και οροθετείται από τις νοητές μεθοριακές γραμμές της Τουρκίας και της Βουλγαρίας. Θυμηθείτε πάντως ότι οι συνοριακές οριοθετήσεις είναι επινόηση των ανθρώπων και όχι της φύσης, η οποία ως γνωστόν, δεν γνωρίζει σύνορα και δεν φυλακίζεται μέσα στις μεθοριακές γραμμές του χάρτη…