Άκρα Μαλέα.
κείμενο / φωτογραφίες: Δημήτρης Κατσούλας
Σε έναν κόσμο
γεμάτο χάος και αβεβαιότητα, ο άνθρωπος παλεύει με τα στοιχειά, με το κακό,
είτε χάνοντας είτε κερδίζοντας. Σίγουρα μια βοήθεια σε αυτήν την μάχη είναι
πολύτιμη και αυτή έρχεται πάντα από τους τους πανύψηλους φωτοδότες, των οποίων η δέσμη θα ανάψει έτσι
και αλλιώς καθοδηγώντας , προστατεύοντας από τα ύπουλα νερά, απόκρημνες ακτές, κακόβουλους ανθρώπους, οδηγώντας
πληρώματα και ψυχές σε ασφαλή «λιμάνια».
Αν και οι φάροι δεν είναι πλέον τόσο σημαντικοί για την ναυσιπλοΐα εξακολουθούν
να είναι διάσπαρτοι σε παράκτιες περιοχές, φωτίζοντας τον ορίζοντα και βέβαια θυμίζοντας
μια περασμένη εποχή. Όμως οι φάροι που φωτίζουν μεταφορικά τις ψυχές των
ανθρώπων θα παραμείνουν αιώνια σημαντικοί προσφέροντας απλόχερα την βοήθεια
τους.
Από την πρώτη
στιγμή που αντίκρυσα ένα πέτρινο φάρο μαγνητίστηκα από την αρχιτεκτονική του
αλλά και τον λόγο ύπαρξής του. Ο πρώτος φάρος που αντίκρυσα ήταν του
Λουτρακίου, ο φάρος Μελαγκάβι. Όσοι τον έχετε επισκεφθεί θα καταλάβετε τι
εννοώ. Μπορεί να μην είμαι ναυτικός, να μη βιώνω την μανία της φύσης στην
θάλασσα αλλά μπορώ να φανταστώ την θαλπωρή, την ανακούφιση και την ελπίδα που προσφέρει το φως του φάρου
μες το σκοτάδι. Προσωπικά, σαν μεταφορικός οδηγός, ο φάρος κατευθύνει την απερίσκεπτη ψυχή μου. Μια ψυχή
που περιπλανιέται άσκοπα, οδηγούμενη από τις ατίθασες επιθυμίες και τις
παρορμητικές της αποφάσεις. Μια ψυχή που αναζητά τον ενθουσιασμό, την
αστείρευτη αγάπη, την ευημερία, αδιαφορώντας για τις συνέπειες των πράξεων της,
ζώντας στα όρια της ακραίας περιπέτειας, χρήζουσας όμως από διαρκή καθοδήγηση, για να μην συντριβεί στις
βραχώδεις ακτές της ζωής.
Κάπως έτσι λοιπόν ξεκίνησε η φωτογραφική διαδρομή μου στους φάρους της Ελλάδας.
Ένα δίκτυο που αποτελείται από 1309 φάρους, φανούς και φωτοσημαντήρες εκ των
οποίων οι 57 είναι επιτηρούμενοι, ενώ οι 6 είναι μόνιμα επανδρωμένοι. Σε αυτό
το φαρικό δίκτυο ανήκουν 120 πέτρινοι παραδοσιακοί φάροι, η κατασκευή των
οποίων χρονολογείται μετά την επανάσταση του 1821, με τον πρώτο φάρο να ανάβει
στο λιμάνι της Αίγινας το 1829!
Το ταξίδι προς
την αυτοβελτίωση και τη φώτιση ξεκινά στην σέλα της KTM 790 adventure! 95 ίπποι, αιχμηρή εμφάνιση, δυναμικός χαρακτήρας
εργονομία, αναρτήσεις , φρένα, ίσως η καλύτερη adventure μοτοσικλέτα της κατηγορίας. Είχα
δώσει ραντεβού με τον Μάνο στην εθνική, ο οποίος θα ερχόταν με την ναυαρχίδα
των Adventure μοτοσικλετών
της ΚΤΜ 1290 S και
το πρώτο πράγμα που του είπα ήταν…. «Τι είναι αυτό ρε» όχι όμως για το 1290
αλλά για την πιτσιρίκα που με εξέπληξε!
Δυο και κάτι ώρες αργότερα βρισκόμασταν στον Αρχάγγελο
Λακωνίας και από εκεί στην Νεάπολη Βοιών όπου και θα διανυκτερεύαμε. Στην παρέα
μας προστέθηκε και ο Γκριντέλας , ένας ονειροπόλος έφηβος που έχει βάλει στόχο
ζωής, την Ζωή!
Αργά το μεσημέρι ξεκινήσαμε την απογευματινή μας βόλτα προς το Γεωπάρκο του
Αγίου Νικολάου, με το αναρριχητικό πεδίο, το απολιθωμένο δάσος αλλά και την
αφετηρία του δυτικού μονοπατιού προς την Αγία Ειρήνη και το ακρωτήριο του
Μαλέα. Η οδήγηση της ΚΤΜ 790 στο νοτιοανατολικότερο άκρο της Πελοποννήσου είναι
μακράν απολαυστική. Ο δρόμος είναι εξαιρετικός στο μεγαλύτερο μέρος του, οπότε
διασκέδασα κάθε χιλιόμετρο που διάνυσα! Εγκλώβισα για ακόμα μια φορά υπέροχες
εικόνες στον ψηφιακό μου δίσκο από την απομακρυσμένη περιοχή του Προφήτη Ηλία
της θάλασσας, των βράχων και των απολιθωμένων φοινίκων και επέστρεψα στην βάση, στο αξιοπρεπές και φιλόξενο,
ξενοδοχείο Αϊβαλί. Η κούραση αλλά και η επερχόμενη δύσκολη μέρα απαιτούσαν ύπνο
από νωρίς…
Πληροφορίες για
το δυτικό μονοπάτι του Μαλέα αλλά και
την Νεάπολη θα βρείτε σε προηγούμενο άρθρο στο bikeit.gr αλλά και στο mototaxidiotis.gr (άρθρο).
Το Φανάρι
Η απόληξη του
Πάρνωνα χωρίζει την θάλασσα στα τρία, Αιγαίο, Ιόνιο και Κρητικό πέλαγος
συναντιόνται στον κάβο Μαλέα. Το ακρωτήριο που πήρε το όνομά του από τον γιο
του Πελασγού, Μαλέα αναφέρεται στην Οδύσσεια του Ομήρου σαν ο τόπος που έθεσε
εκτός πορείας τον Οδυσσέα, αναφέρεται
από τους Ενετούς που το αποκαλούσαν ακρωτήρι του Αγίου Αγγέλου αλλά και
από τον Γεωγράφο Στράβωνα ο οποίος ορθά έγραψε πως «αν αποφασίσεις να περάσεις
τον Μαλέαν, ξέχασε πως έχεις οικογένεια» τονίζοντας έτσι την επικινδυνότητα
αυτού του θαλάσσιου περάσματος.
Σκαρφαλώνοντας τον φιδίσιο δρόμο από την Νεάπολη προς το κάστρο της Αγίας
Παρασκευής (9ου αιώνα) και από εκεί προς Μεσοχώρι και σπήλαιο
Καστανιάς με τον εντυπωσιακό του διάκοσμο, καταλήξαμε στο ομορφότερο χωριό του νομού
Λακωνίας, τα Βελανίδια. Η θέα του χωριού
είναι επιβλητική και προκαλεί θαυμασμό ακόμα και στον πιο απαιτητικό ταξιδιώτη.
Σπαταλήσαμε αρκετή ώρα στην είσοδο του χωριού φωτογραφίζοντας τις μοτοσικλέτες
μας αλλά και τα κάτασπρα σπίτια του οικισμού, η ιστορία του οποίου χάνεται
στους αιώνες. Εικάζεται πως τα Βελανίδια δημιουργήθηκαν τα βυζαντινά χρόνια,
περί το 1718, ενώ το 1770 ο οικισμός μεγάλωσε μιας και κατοικήθηκε από
Σπετσιώτες φυγάδες οι οποίοι μετέφεραν τις αρχιτεκτονικές επιρροές τους αλλά
και την αγάπη τους προς την θάλασσα, δικαιολογώντας τον νησιωτικό χαρακτήρα του
χωριού αλλά και την ανάπτυξη του ναυτικού επαγγέλματος των Βελανιδιωτών ανά
τους αιώνες.
Τα Βελανίδια είναι
και ο τελευταίος σταθμός πριν την πεζοπορία, οπότε θα πρέπει να προμηθευτείτε τα
απαραίτητα και κυρίως να απολαύσετε την «Ελληνοβρετανική φιλοξενία» με τα
εξαιρετικά εδέσματα που επιμελούνται ο John και ο Χρήστος, στο καφέ εστιατόριο « το Φανάρι». Αυτό πράξαμε και εμείς, παράλληλα πήραμε όλες τις
απαραίτητες πληροφορίες για τον τόπο αλλά και την διαδρομή προς τον Φάρο από
τον Βαλάντη, έναν άνθρωπο που γνωρίζει καλά την ιστορία και τα μυστικά της
περιοχής (πληροφορίες).
Χορτάτοι πλέον αλλά και
«διαβασμένοι» ξεκινήσαμε την πορεία μας προς
το Φανάρι , όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι!
Είσαστε έτοιμοι
για μοναχικές ιστορίες , φαροφύλακες, δυσκολίες, έρωτες και ρομαντισμό; Είπαμε
ο φάρος δεν φέγγει απλά την νύχτα, φέγγει και τις ψυχές…
Η πεζοπορική
διαδρομή κανονικά ξεκινάει από το χωριό Βελανίδια, ακολουθώντας 3,5 χιλιόμετρα
χωματόδρομου μέχρι το εκκλησάκι του ‘Όσιου Θωμά εν Μαλέω. Το κομμάτι αυτό το
κάλυψαν οι μοτοσικλέτες, είχαμε πολλά να κουβαλήσουμε! Μεταξύ μας, καλό είναι
να το κάνετε με όχημα, η απόλαυση ξεκινάει αργότερα…
Στο πάλλευκο εκκλησάκι του Οσίου, ασφαλίσαμε τις μοτοσικλέτες μας και πήραμε το
πέτρινο μονοπάτι των 5 χιλιομέτρων που θα μας οδηγήσει στον θρυλικό φάρο όπου
και θα διανυκτερεύσουμε. Πληροφοριακά, το μονοπάτι δεν θεωρείται δύσκολο παρόλα
αυτά χρήζει προσοχής μιας και στο μεγαλύτερο μέρος του έχει φυτευτή πέτρα. Η
σηματοδότηση του είναι καλή, λίγη προσοχή θέλει στην επιστροφή για να μην
χάσετε τα σημάδια ενώ η διαδρομή διαρκεί κάτι περισσότερο από μιάμιση ώρα. Να
θυμάστε πως η πεζοπορία στις εσχατιές του Πάρνωνα αξίζει γιατί είναι εντυπωσιακή
, απόκοσμη και σίγουρα αξέχαστη.
Περπατάω στο χείλος του γκρεμού, με την θάλασσα να με συντροφεύει και λίγο
αργότερα το λυκόφως να με αποπλανάει, απομονώνομε στις σκέψεις μου, στην
απερισκεψία μου μάλλον και ακολουθώ τα σημάδια μέχρι που ο φάρος, το Φανάρι, αρχίζει
να αχνοφαίνεται στον ορίζοντά. Μερικά
λεπτά αργότερα βρίσκομαι στον περίβολο του στήνοντας την σκηνή μου λουσμένος
από το άφθονο και λαμπερό φως του, που ελπίζω να με καθοδηγήσει στο σωστό
μονοπάτι, αφήνοντας πίσω τον θησαυρό των αναμνήσεων που αποκόμισα τα τελευταία
χρόνια.
Απαιτεί θάρρος, αποφασιστικότητα και διάθεση για μάθηση από τα λάθη του
παρελθόντος και κάθε απερίσκεπτη ψυχή
πρέπει να είναι ανοιχτή στην καθοδήγηση που προσφέρουν οι φάροι και όσοι τους
φροντίζουν.
Όσο για τον Φάρο Μαλέα, ή φάρο καβομαλιά
ή Ξυλοχάφτη, κατασκευάστηκε το 1883, με ύψος πύργου τα 15 μέτρα και
εστιακό ύψος τα 40 μέτρα. Όπως οι
περισσότεροι φάροι, κατά την διάρκεια του Β. παγκοσμίου πολέμου, παρέμεινε
σβηστός και επαναλειτούργησε το 1945. Το 1983 τα μηχανήματα πετρελαίου
αντικαταστάθηκαν και πλέον λειτουργεί αυτόματος με μια χαρακτηριστική λευκή
αναλαμπή ανά 10 δευτερόλεπτα και φωτοβολία
τα 17 ναυτικά μίλια!
Το 2006 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο ενώ το 2009 ολοκληρώθηκε η ανακαίνιση
του από το ίδρυμα Αικ. Λασκαρίδη.
Αξίζει να αναφερθεί πως ο τελευταίος φαροφύλακας ήταν ο κύριος Βαγγέλης
Κυνηγαλάκης, ο οποίος υπηρέτησε για 29 χρόνια στην υπηρεσία φάρων ανάβοντάς τον
για τελευταία φορά το 1983. Θαρρώ πως είναι ακόμα εν ζωή, αν αναζητήσετε στον
«σωλήνα» θα βρείτε ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο σε αυτόν και τον Καβομαλιά όπου
εξιστορεί τις περιπέτειες της μοναξιάς του. Στις μέρες μας φαροφύλακες
επισκέπτονται το Φανάρι για δέκα μέρες τον μήνα για την απαραίτητη συντήρηση.
Ωραία η ιστορία
αλλά ακόμα πιο ωραία η παρέα, για αρκετή ώρα με τον Μάνο και τον Γιώργο
απολαμβάνουμε την σιωπή, το σκοτάδι και τ ‘άστρα μέχρι που το Live του grintela ξεκινά, μοιραζόμαστε όμορφες
ταξιδιωτικές ιστορίες με τους διαδικτυακούς του φίλους και λίγο πριν τις δώδεκα
τους αποχαιρετούμε από το άγριο και ασυμβίβαστο άκρο. Χωθήκαμε στους υπνόσακους,
προσμένοντας τον Μορφέα, μάταια όμως, η νύχτα ήταν εφιαλτική, η υγρασία, το
κρύο αλλά και το τσιμέντο δεν βοήθησαν, όμως η ξεκούραση επήλθε και ήταν πνευματική,
η αποζημίωση της ταλαιπωρίας πιστώθηκε στον λογαριασμό μας λίγο πριν της επτά
το πρωί.
Η πιο όμορφη ανατολή της ζωής μου,
το μητρικό άστρο
κάνει την εμφάνισή του στο Μυρτώο πέλαγος και υψώνεται στον ορίζοντα αναμιγνύοντας
τις ακτίνες του με την δέσμη του Φαναριού που λίγο μετά έσβησε αφήνοντας τον
ήλιο να φωτίσει πλέον το μονοπάτι μου και την απερίσκεπτη ψυχή μου.
Αποχαιρέτησα τον Μαλέα, του υποσχέθηκα πως θα ξανά ανταμώσουμε και πήρα το
μονοπάτι της επιστροφής προς την μοτοσικλέτα μου γεμάτος ενέργεια και ελπίδα.
Φωτογραφίες:
